Trục có một số đoạn với đường kính và chiều dài khác
nhau được gọi là trục bậc. Nếu gia công hàng loạt trục bậc giống nhau có thể
dùng mặt số để tiện thử từng bậc một. Khoản chia của mặt số tương ứng với đường
kính của mỗi bậc được nhớ hoặc ghi lại. Từ kết quả đó tiến hành gia công tất cả
các chi tiết trong loạt này mà không cần phải sử dụng phương pháp tiện thử nữa.
Chiều dài các bậc được kiểm tra bằng thước cặp có đuôi
đo độ sâu, bằng thước đo chiều sâu, thước lá hoặc bằng dưỡng. Trên một số máy
tiện có bố trí mặt số bước tiến dọc, nếu quay mặt số đi một vạch thì xa dao sẽ
dịch chuyển một đoạn bằng 1mm. Có thể dùng mặt số bước tiến dọc để kiểm tra khoảng
dịch chuyển dọc của dao và rút dao ra đúng lúc khi đã đạt được chiều dài cần
thiết của bậc yêu cầu.
Trong quy mô sản xuất lớn, trục bậc được gia công theo
cữ dọc được gá trên băng máy và xa dao. Để gá cữ trên băng máy người ta tiến
hành tiện thử một chi tiết làm mẫu đúng như chiều dài của các bậc. Dừng máy giữ
nguyên vị trí của xa dao, gá cữ cố định trên băng máy sao cho cữ này chạm vào cữ
lắp ở bên trái xa dao. Nếu cữ điều chỉnh đúng thì chiều dài tất cả các chi tiết
gia công cùng một loạt sẽ như nhau. Chú ý phải ngắt bước tiến tự động khi xa
dao còn cách cữ 1-2mm và tiếp tục quay bằng tay cho đến khi xa dao chạm vào cữ
gá để cắt hết chiều dài của bậc cần tiện.
Nếu phôi có một số bậc được gia công theo cữ. Muốn xác
định giới hạn chiều dài của các bậc có thể dùng bộ căn mẫu hay dưỡng chuyên
dùng.
Trong sản xuất hàng loạt lớn người ta thường gia công
trục bậc theo phương pháp gá trên hai đầu tâm, nhưng để gia công chiều sâu các
lỗ tâm như nhau là một điều kiện rất khó thực hiện. Vì vậy khi gá trục lên hai
mũi tâm sẽ có sự sai lệch vị trí và như vậy sẽ làm cho chiều dài các bậc trong
loạt gia công cũng sai theo. Để khắc phục tình trạng này người ta sử dụng mũi
tâm tự đàn hồi. Nó có khả năng điều chỉnh dọc theo đường tâm cho phù hợp với chiều
sâu của lỗ tâm.
Nguồn: Sưu tầm
tổng hợp
Biên tập : nkn
