* Khuôn đúc: là các bộ phận tạo ra lỗ rỗng (gọi là lòng
khuôn), khi kim loại lỏng được rót vào sẽ điền đầy tạo thành hình dạng chi tiết
và kích thước theo yêu cầu. Khuôn đúc là một bộ phận quan trọng tạo nên lòng
khuôn. Thông thường khuôn đúc được cấu tạo bởi hai nửa hòm khuôn: nửa hòm khuôn
trên và nửa hòm khuôn dưới (thường được làm ngay trên nền xưởng). Hai nửa khuôn được liên kết với
nhau bằng chốt định vị. Ngoài ra còn có các bộ phận chính như: hệ thống rót, đậu
hơi, đậu ngót, lỗ xiên hơi,….
* Cấu tạo cơ bản của khuôn cát:
-
Hệ thống rót: là hệ thống các bộ phận dùng để rót kim loại lỏng vào lòng khuôn,
hệ thống rót gồm có: cốc rót (cốc rót thường, cốc rót có màng ngăn, cốc rót có
màng lọc xỷ,…), ống rót, rãnh dẫn kim loại lỏng, rãnh lọc xỷ. Hình dạng và kích
thước được lựa chọn và bố trí hợp lý khi làm khuôn.
-
Đậu hơi thường được bố trí ở nơi cao nhất của khuôn để tạo điều kiện cho quá
trình thoát khí từ lòng khuôn ra ngoài dễ dàng.
-
Đậu ngót thường được bố trí ở những nơi tập trung kim loại để bù đắp kim loại bị
thiếu do co ngót.
-
Lỗ xiên hơi tạo điều kiện thoát khí dễ dàng, tránh hiện tượng rổ bề mặt sau khi
đúc.
-
Bộ mẫu bao bồm tấm mẫu, mẫu vật đúc (mẫu chính), mẫu đậu hơi, mẫu đậu ngót, mẫu
hệ thống rót (cốc rót, ống rót, rãnh lọc xỹ, rãnh dẫn). Mẫu vật đúc tạo nên
hình dạng bên ngoài của sản phẩm (tùy theo vật đúc mà có thể gắng thêm gối lõi -
dùng đỡ lõi đứng vững trong lòng khuôn hoặc chỗ tựa của gối lõi).
-
Lõi là bộ phận tạo nên lỗ rỗng bên trong vật đúc, hình dạng bên ngoài của lõi
là hình dạng bên trong của vật đúc. Lõi thường có rãnh thoát khí, xương cứng vững,
gối lõi.
-
Hộp lõi dùng làm lõi, hình dạng bên trong của hộp lõi là hình dạng bên ngoài của
hộp lõi. Mẫu và hộp lõi có thể dùng được một lần, nhiều lần. Khi chế tạo mẫu, hộp
lõi phải tính đến độ co ngót của kim loại, tính lượng dư cần gia công cơ hay
các yêu cầu khác về độ chính xác hoặc độ bóng,… Chính vì thế, kích thước mẫu và
hộp mẫu lõi phải được thiết lập dựa trên kích thước của chi tiết. Thường dùng
các loại vật liệu như gỗ, kim loại, chất dẻo hoặc các chất phi kim loại (xi
măng, thạch cao,…) để làm bộ mẫu và hộp lõi.
Nguồn : Sưu tầm tổng hợp
Biên soạn
: TNTD, v.rubber
